Gospel of the Damned / Ewangelia wg potępionych, odc. 3. / EGZEGEZA

Opis

10 listopada – 09 grudnia 2011
Wystawa „Gospel of the Damned / Ewangelia wg potępionych,
odc. 3. / EGZEGEZA”
w wystawie udział biorą: Anna Kołodziejczyk / Maja Wolińska /
Dy Tagowska / Łukasz Paluch / Michał Bieniek

il_vangelo_mg_www_1
projekt graficzny: Łukasz Paluch, AnoMalia art studio

„Ewangelia wg potępionych” gromadzi artystyczne postawy, które korespondują z radykalizmem w twórczości Pier Paolo Pasoliniego, zajmując się eksploracją marginesu – nie tylko katolickiego – wyparcia. To szczególny hołd złożony włoskiemu reżyserowi. Wydarzenia w ramach „Ewangelii wg potępionych” odbywają się co roku jesienią we wrocławskiej galerii Mieszkanie Gepperta. Projekt został zainicjowany w 2009 roku.

* * *

Napisanie piątej ewangelii, apokryfu dorównującego walorem literackim czwórce poprzedniczek, jawi się w rozważaniach Borgesa (Osvaldo Ferrari, Jorge Luis Borges, „W dialogu III”, Editorial Sudamericana S.A., 1999) jako zadania niemożliwe do wykonania lub takie, na którego wykonanie należy poświęcić całe życie – i w tym sensie wymagające złożenia z niego „ofiary”. Śmierć Pier Paolo Pasoliniego, włoskiego twórcy, który został w 1975 roku bestialsko zamordowany (prawdopodobnie ze względu na bezkompromisowe poglądy polityczne i równie bezkompromisową twórczość – Pasolini zginął tuż przed premierą słynnego „Salo, czyli 120 dni Sodomy”) można zrozumieć jako ostateczny, tragiczny akt wieńczący proces poświęcania życia dla twórczości – lub pojedynczego założenia twórczego – o którym mówił Borges. Twórczość Pasoliniego zrasta się z pojęciem „ewangelii” i przejmuje jej funkcje dlatego, że będąc poetycką przypowieścią, symbolem, hiperbolą i anegdotą, jest jednocześnie rodzajem „nowiny” – manifestem politycznym i radykalnym obwieszczeniem. Istotne jest w niej także bezpośrednie odwołanie do tekstu ewangelicznego i próba opowiedzenia go od nowa – a więc i nowej interpretacji.

„Ewangelia” Pasoliniego (albo wg Pasoliniego) została napisana przede wszystkim językiem kina. Oryginalne odczytanie biblijnego pierwowzoru, którego dokonał wybitny reżyser, znalazło swoje najbardziej wyraźne odbicie w trzech jego dziełach filmowych: „Twarogu” (1962), „Ewangelii wg Mateusza” (1964) oraz „Teoremacie” (1968). W tych „pasyjnych” realizacjach tradycyjne figury ujawniają swoją umowność lub zyskują głębię wykraczającą daleko poza kanoniczne regulacje i porządkujące doktryny. Pasolini odarł w nich wszelką świętość z jej uwznioślającego nimbu po to, by odkryć własną metafizykę wynikłą ze zgody na przerażającą dowolność świata. Przeczucie tej dowolności towarzyszy niemal wszystkim pozostałym realizacjom artysty, zarówno tym filmowym, jak i literackim.

Trzeci już odcinek „Ewangelii wg potępionych” poświęcony jest pojęciu “egzegezy”, wskazując na możliwość samodzielnego odczytania i interpretacji „Pisma” – a więc indywidualnego doświadczenie kanonicznego tekstu (tj. tekstu, który stał się nakazem). Problematyka wystawy „Gospel of the Damned / Ewangelia wg potępionych, odc. 3. / EGZEGEZA” oscyluje tym samym wokół tematów związanych z przenikaniem się indywidualnego doświadczenia „religijnego” (które nie musi być przypisane do żadnego „obrządku” czy też uregulowanego „sposobu” wyznawania „wiary”, ale może stanowić element nie-codzienności, w której doświadczenie metafizyczne łączy się z doświadczeniem chwili, upływem czasu, uwikłaniem w społeczne role, seksem, pożądaniem, przywiązaniem) oraz regulujących i ograniczających to doświadczenie prze- i nakazów (takich jak normy, rytuały czy doktryny).

kurator wystawy: Michał Bieniek

peter_kreibich_01 peter_kreibich_02 gospel_exhibit_08 peter_kreibich_03 gospel_exhibit_12