PASJA I POTĘPINIE ALBO PASOLINI PRZEROBIONY NA SZTUKĘ

 

Filmy Pier Paolo Pasoliniego prezentowane w ramach „Gospel of the Damned / Ewangelii wg potępionych”

Pier Paolo Pasolini, “Ewangelia wg Mateusza”: ta wierna adaptacja Ewangelii była skrajnie realistyczną opowieścią, w której w roli Matki Boskiej reżyser obsadził własną matkę, Susannę, a w Chrystusa wcielił się naturszczyk – zwykły kierowca ciężarówki o komunistycznych przekonaniach. Reżyser z premedytacją przed premierą wykreślił skrót “św.” przed imieniem ewangelisty w tytule filmu. Podczas gdy jedni dostrzegli w filmie ujmujące ewangeliczne przesłanie, część środowisk katolickich dopatrywała się w nim bluźnierczej nuty lub odbierała go jako zaangażowane dzieło o wymowie marksistowskiej. Franco Zeffirelli stwierdził: Pasolini pokazał historię Jezusa, jakby to była jego własna: jako apostołowie wystąpili najlepsi przyjaciele, Matką Boską była uwielbiana matka. Uważał bowiem, że jedynym sposobem wytłumaczenia owej niezwykłej opowieści jest przeniesienie jej na poziom osobisty. Przypuszcza się, że filmem tym reżyser chciał złożyć hołd matce i wyrazić szacunek dla jej prostej wiary. Film zdecydowanie odbiegał od wszelkich dotychczasowych, “lukrowanych” ekranizacji  ewangelii.

Il_Vangelo_secondo_Matteo

Zdjęcie z planu filmu „Ewangelia wg Mateusza” P.P. Pasoliniego

Pier Paolo Pasolini, “Twaróg”: film „Twaróg” („La Ricotta”) był częścią projektu filmowego „Ro.Go.Pa.G.”, składającego się z nowel filmowych, które prócz Pasoliniego reżyserowali Roberto Rossellini, Jean-Luc Godard i Ugo Gregoretti. W części Pasoliniego zagrał m.in. Orson Welles. Film okazał się skandalem – opowiadał o aktorze, który najadłszy się sera, umiera na krzyżu podczas kręcenia filmu pasyjnego. Epizod nakręcony przez Pasoliniego był satyrą na świat komercyjnego filmu, czego jednak nie dostrzeżono tak dobrze, jak odniesień do religii – obraz zbulwersował kościół katolicki i włoskich konserwatystów. Pasoliniego oskarżono o bluźnierstwo i skazano na cztery lata więzienia. Kary tej jednak nie odbył, gdyż zasądzono mu wyrok w zawieszeniu; spędził jednak 4 miesiące w areszcie.

Pier Paolo Pasolini, “Teoremat“: antymieszczańska prowokacja reżysera, całkowicie wywrotowy i jednoznacznie marksistowski obraz, którym Pasolini przypomniał swoje radykalne, heretyckie poglądy na politykę i społeczeństwo. Fabuła filmu to parabola poetycka – rodzinę pewnego przemysłowca nawiedza nadludzka istota, ni to anioł, ni to demon, ni to Bóg, która staje się kochankiem wszystkich domowników i zmienia ich życie przez odkupienie w akcie miłości. Fizyczna miłość jest tu przedstawiona jako forma wyzwolenia i sposób na zdobycie samoświadomości. W filmie nie ma dialogów, a malarsko potraktowane ujęcia sprawiają, że dziwna, enigmatyczna fabuła zyskuje wymiar symboliczny. Teoremat uważany jest za obraz będący najpełniejszym wyrazem poglądów Pasoliniego. Sam reżyser mówił: Nawet dla mnie ten film jest zagadką. Jego bohater może być Jezusem, ale może być też diabłem.